زمانی فرا می رسد که هر والدینی باید در نظر بگیرد که چگونه کودک خود را تنبیه کنیم؟ روش اصولی تنبیه کودک بدون اینکه دچار آسیب روانی شود چیست؟ چه با کودکی که جیغ می‌کشد و چه زمانی که با نوجوانی عصبانی سروکار داریم، کنترل خلق و خویمان دشوار است. هیچ پدر و مادری دوست ندارد در چنین موقعیتی قرار بگیرد و البته فریاد زدن و خشونت هرگز کمکی نمی کند.
ابزار هایی مؤثر تر از تنبیه کودک وجود دارد که می تواند کارآمد تر باشد، در اینجا صحبت پروفسور مددکار اجتماعی کودک و خانواده از دانشگاه آکسفورد و مادر دو فرزند خرد سال را به شما انتقال می دهیم و بررسی کنیم چگونه این روش می تواند به خانواده ها کمک کند تا مهارت هایی مانند مسئولیت پذیری، همکاری و خودسازی را آموزش دهند.
هیچ بچه بدی وجود ندارد، فقط رفتار بد وجود دارد.
روش اصولی تنبیه چیست؟
«والدین نمی خواهند فریاد بزنند یا فرزندانشان را بزنند. پروفسور کلوور می‌گوید: ما گاهی اوقات این کار را انجام می‌دهیم زیرا استرس داریم و راه حل دیگری نمی‌بینیم.
شواهد صریح است: فریاد زدن و یا زدن کودک هرگز کارساز نیست و در درازمدت می‌تواند اوضاع را بدتر از بهتر کند. کتک زدن و فریاد زدن مکرر بر کودک، حتی می تواند در طول زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد. “استرس سمی” مستمری که این موقعیت ها ایجاد می کنند می تواند منجر به یک سری پیامدهای منفی مانند ترک تحصیل، افسردگی، سوء مصرف مواد مخدر، خودکشی و بیماری قلبی شود.
پروفسور کلوور می گوید: کتک زدن و یا فردن زدن به شما کمک نمی کند. “وقتی می دانیم چیزی کار نمی کند، دلیل کافی برای جستجوی روشی متفاوت است.”
به جای تمرکز بر تنبیه و کارهایی که نباید انجام داد، رویکرد انضباط مثبت بر ایجاد یک رابطه سالم با فرزندتان و تعیین انتظارات برای رفتار متقابل تأکید دارد. خبر خوب برای همه والدین این است که این روش کارآمد است. و اینگونه می توانید شروع به عملی کردن آن کنید:
1. برای زمان تنهایی با فرزندتان برنامه ریزی کنید
برای ایجاد یک رابطه خوب با هر کسی، مهم است که زمانی را تنها با آنها بگذرانید. مخصوصاً اگر فرزند شما پسر باشد. 20 دقیقه در روز، حتی 5 دقیقه در روز، شاید از سایر فعالیت هایی که با هم انجام می دهید، استفاده کنید. پروفسور کلوور می‌گوید، برای مثال، آنها می‌توانند در حین شستن ظرف‌ها آهنگی بخوانند یا در حالی که لباس‌ها را آویزان می‌کنند، با هم صحبت کنند. «آنچه واقعاً مهم است این است که روی پسرتان تمرکز کنید. بنابراین تلویزیون را خاموش کنید، تلفن را خاموش کنید، به سراغ آنها بروید فقط شما و فرزندتان.»
2. فرزندتان را به خاطر کارهایی که به خوبی انجام می دهد تحسین کنید
والدین اغلب بر رفتار نادرست فرزندانمان تمرکز می کنند و آنها را سرزنش می کنند. کودکان ممکن است این را راهی برای جلب توجه شما بدانند، بنابراین به جای جلوگیری از این رفتار نادرست، باعث تداوم آن می شویم.
کودکان دوست دارند مورد تمجید قرار گیرند. این باعث می شود آنها احساس دوست داشتن و خاص بودن کنند. پروفسور کلوور توصیه می کند: «به زمانی که فرزندتان کاری را درست انجام می دهد توجه کنید و او را تحسین کنید، حتی اگر این کار فقط برای پنج دقیقه بازی با خواهر یا برادرش باشد. این می تواند او را به رفتار خوب تشویق کند و باعث می شود تا نظم و انضباط کمتر ضروری شود.»
3. انتظارات روشنی را تعیین کنید
پروفسور کلوور توضیح می‌دهد: «اگر به فرزندتان بگویید دقیقاً چه می‌خواهید انجام دهد بسیار مؤثرتر است تا اینکه به او بگویید چه کاری انجام ندهد». وقتی از کودکی می‌خواهید که نامرتب نباشد یا خوب رفتار کند، او لزوماً نمی‌داند که باید چه کار کند.» اگر دستورالعمل‌های خاصی مانند «لطفاً همه اسباب‌بازی‌هایتان را بردارید و آنها را در جعبه بگذارید» بدهید، انتظارات واضحی دارید و احتمالاً فرزندتان خواسته‌های شما را انجام می‌دهد.
اما تعیین انتظارات واقع بینانه مهم است. پروفسور کلاور توضیح می دهد که درخواست از فرزندانتان برای ساکت بودن برای یک روز کامل ممکن است به اندازه درخواست 10 دقیقه سکوت در حین صحبت با تلفن امکان پذیر نباشد. شما می دانید پسر شما چه توانایی هایی دارد. اگر غیرممکن را از او بخواهید، آن را اجرا نمی کند.»
4. حواس کودک خود را خلاقانه منحرف کنید
وقتی فرزندتان عصبی می شود، یک استراتژی مفید ممکن است این باشد که حواس او را با یک فعالیت مثبت تر منحرف کنید. زمانی که توجه کودک را به چیز دیگری معطوف می‌کنید، مثلاً با تغییر موضوع، شروع بازی، بردن او به اتاق دیگری یا پیاده‌روی، می‌توانید انرژی او را به سمت رفتار مثبت هدایت کنید.»
انتخاب لحظه مناسب نیز ضروری است، زیرا بخشی از حواس پرتی شامل درک زمانی است که یک موقعیت در شرف اشتباه است و اقدام. آگاهی از اینکه کودک شما شروع به عصبی شدن، تحریک پذیری یا ناراحتی می کند، یا اینکه دو خواهر و برادر یک اسباب بازی می خواهند، می تواند به رفع بحران احتمالی قبل از فوران آن کمک کند.
5. با آرامش عواقب را بیان کنید
بخشی از رشد ما این است که یاد بگیریم کاری که انجام می دهیم می تواند عواقبی داشته باشد. توضیح دادن این موضوع به فرزندتان فرآیند ساده ای است که او را تشویق می کند تا رفتار خوبی داشته باشد و در عین حال مسئولیت پذیری را نیز یاد بگیرد.
با توضیح عواقب رفتار بد، به فرزندتان فرصت دهید تا کار درست را انجام دهد. به عنوان مثال، اگر می خواهید کودکتان نقاشی روی دیوارها را متوقف کند، می توانید به او بگویید که اگر این کار را متوقف نکند، به زمان بازی او پایان می دهید. به این ترتیب به او هشدار می دهید و به او این فرصت را می دهید که رفتارش را تغییر دهد.
اگر بر رفتار خود پافشاری کرد، با آرامش و بدون ابراز خشم به عواقب آن ادامه دهید. پروفسور کلاور می افزاید: « اگر این کار را کردید به خودتان تبریک بگویید، زیرا این کار آسانی نیست!
پروفسور کلوور توصیه می کند که اگر دست از خط خطی کردن بردارد، او را تمجید کنید. کاری که شما انجام می دهید ایجاد یک حلقه بازخورد مثبت برای فرزندتان است. نشان داده شده است که قرار دادن کودکان با آرامش در معرض عواقب اعمالشان، روشی بسیار مؤثر برای آنهاست تا درباره آنچه در هنگام بدرفتاری اتفاق می افتد، بیاموزند.
سازگاری یک عامل کلیدی در فرزندپروری مثبت است، به همین دلیل مهم است که اقدامات عواقبی را به دنبال داشته باشند. و همچنین مهم است که آن پیامدها واقع بینانه باشند. شما می توانید تلفن یک نوجوان را به مدت یک ساعت بردارید، اما گرفتن آن برای یک هفته ممکن است سخت باشد.
با بچه های کوچکتر وقت بگذرانید
گذراندن وقت تنها با فرزندتان می تواند سرگرم کننده باشد و کاملا رایگان است! پروفسور کلاور می‌افزاید: «می‌توانید عبارات آنها را تقلید کنید، آنها می‌توانند با زدن قاشق روی قابلمه بازی کنند یا با هم آواز بخوانند». “مطالعات بزرگی وجود دارد که نشان می دهد بازی با فرزندان شما رشد مغز آنها را تحریک می کند.”
با بچه های بزرگتر وقت بگذرانید
درست مانند کودکان کوچکتر، نوجوانان دوست دارند مورد تحسین قرار گیرند و آنها را خوب تصور کنند. برای این، هنوز مهم است که ما زمانی را به آنها اختصاص دهیم. پروفسور کلوور می‌گوید: «آنها وقتی با آنها در اتاق می‌رقصند یا درباره خواننده مورد علاقه‌شان صحبت می‌کنند، دوست دارند.» شاید همیشه آن را نشان ندهند، اما واقعاً آن را دوست دارند. و این یک راه موثر برای تقویت رابطه به روش خودتان است.»
پروفسور کلاور پیشنهاد می کند که هنگام تعیین انتظارات، از فرزندان خود بخواهید تا در تعریف برخی از قوانین کمک کنند. با آنها بنشینید و سعی کنید در مورد برخی از قوانین در مورد کارهای مجاز و غیر مجاز در خانه به توافق برسید. آنها همچنین می توانند به تصمیم گیری در مورد پیامدهای سوء رفتار کمک کنند. شرکت در این فرآیند به آنها کمک می کند تا متوجه شوند که آنها شخصیت مستقل خود را می سازند.”
نتیجه گیری:
شما می توانید به جای فکر کردن به چگونگی ها و روش های اصولی تنبیه کودک، راه حل های متفاوتی را در پیش بگیرید تا اشتباهات کودکتان را به صورت ریشه ای برطرف کنید تا اینکه کار به جایی برسد که به فکر تنبیه کردن باشید.
پیشنهاد می‌کنم مقاله های زیر را هم بخوانید:
- دوران نوزادی 0 تا 1 سال
- 4 تکنیک روانشناسی برای تربیت فرزند با ادب
- کودکان پیش دبستانی (3 تا 5 سال)
- کودکان خردسال (2 تا 3 سال)
- دوران کودکان نوپا 1 تا 2 سال
- علائم استرس کودکان چیست؟ راه‌های درمان استرس در کودکان
